Kastelen in Zuid-Holland
Sinds de Tweede Wereldoorlog kwam het kasteel als materieel object in de belangstelling te staan. Tal van kasteelplaatsen in Zuid-Holland zijn vanaf die tijd gelokaliseerd en archeologisch onderzocht. Logischerwijs lag de nadruk van het onderzoek door de beschikbaar gekomen plattegronden op de uiterlijke veranderingen van de kastelen in de tijd. Ontwikkelingen in de kasteelbouw werden daarbij in verband gebracht met innovaties op militair gebied en de rol die kastelen vervulden in het beheer en bestuur van hun omgeving. De kastelen vormden een geïntegreerd deel van het middeleeuwse regionale nederzettingensysteem en stonden aan de top van de sociale hiërarchie van de agrarische nederzettingen.
Het woord kasteel is afgeleid van het Latijnse woord castelum, dat kleine (Romeinse) legerplaats betekent. De middeleeuwer gebruikte namen als borch, veste en starke om gebouwen aan te duiden die wij kasteel noemen. We definiëren kasteel als een versterkte middeleeuwse woonplaats van een beperkte groep mensen die in een afhankelijkheidsrelatie tot een persoon of instelling staat. Zij kwam tot stand en werd gebruikt in de periode vanaf 900 tot het derde kwart van de 16de eeuw. De bewoners behoorden tot de adel of waren bestuursambtenaren die in opdracht van de graaf of een kerkelijke instelling een goederenbezit beheerden. Afhankelijk van de wensen en financiële draagkracht van de eigenaar werd het kasteel ingericht als een doelmatig defensief bouwwerk, als een overwegend luxe woning, of iets daar tussenin. Daarbij is de tendens dat het accent in de loop van de tijd steeds meer op het wooncomfort werd gelegd en de overgang naar de buitenplaatsen een geleidelijke was.
Het woord kasteel is afgeleid van het Latijnse woord castelum, dat kleine (Romeinse) legerplaats betekent. De middeleeuwer gebruikte namen als borch, veste en starke om gebouwen aan te duiden die wij kasteel noemen. We definiëren kasteel als een versterkte middeleeuwse woonplaats van een beperkte groep mensen die in een afhankelijkheidsrelatie tot een persoon of instelling staat. Zij kwam tot stand en werd gebruikt in de periode vanaf 900 tot het derde kwart van de 16de eeuw. De bewoners behoorden tot de adel of waren bestuursambtenaren die in opdracht van de graaf of een kerkelijke instelling een goederenbezit beheerden. Afhankelijk van de wensen en financiële draagkracht van de eigenaar werd het kasteel ingericht als een doelmatig defensief bouwwerk, als een overwegend luxe woning, of iets daar tussenin. Daarbij is de tendens dat het accent in de loop van de tijd steeds meer op het wooncomfort werd gelegd en de overgang naar de buitenplaatsen een geleidelijke was.