Endegeest

Kasteel Endegeest wordt al genoemd in een leenbrief uit 1307. Hoe dit kasteel er uitzag, is niet bekend. Om dat het in 1647 niet meer voldeed aan de eisen die toendertijd aan een moderne behuizing werden gesteld, werd het huis afgebroken en is er een kasteelachtig landhuis met poortgebouw en slotgracht voor in de plaats gekomen. Dit is enkele jaren later uitgebreid met twee torens. Het aanzien van het kasteel werd voornamelijk bepaald door het type venster. Midden en eind 18de eeuw zijn de kruisvensters respectievelijk aan de voor- en achterzijde vervangen door grotere schuiframen met roedeverdeling, die vanaf het eind van de 17de eeuw in de mode waren gekomen. Het interieur heeft grotendeesl het karakter uit de 17de eeuw behouden. De tuinen rondom het kasteel kenden oorspronkelijk een eenvoudige symetrische aanleg met een rechte oprijlaan vanaf de weg naar het poortgebouw. Er is een tuinontwerp van een tuinaanleg in Frans-classicistische stijl uit begin 1700 bewaard gebleven. Dit is waarschijnlijk niet of eenvoudig uitgevoerd omdat het een zeer kostbare aanleg en inrichting betrof, vergelijkbaar met de tuinen bij paleis het Loo. Als het landgoed rond 1800 in handen van de familie Gevers komt, worden de eerste schreden gezet om het park te veranderen in een landschappelijke aanleg. De zandstenen naald nabij het poortgebouw is door Daniel Theodoor Gevers aangekocht en afkomstig van de buitenplaats Abspoel. Ook bevindt zich nog een ijskelder uit 1845 op het terrein. Financiële problemen leidden er toe dat de buitenplaats in 1895 aan de gemeente Leiden werd verkocht.