Abspoel

Voor kasteel Endegeest staat een verweerde zandstenen obelisk, afkomstig van het voormalige Abspoel. Dit buiten lag in het noorden van Oegstgeest en behoorde tot de goederen van de abdij van Egmond. In 1574 werd Abspoel door Leiden in brand gestoken om te voorkomen dat Spaanse troepen zich in het gebouw zouden verschansen. In 1591 werd het door de Staten van Holland geconfisqueerd en verkocht aan de Leidenaar Foy van Brouchoven, onder meer baljuw en dijkgraaf van Rijnland. Op afbeeldingen is een omgracht, kasteelachtig huis te zien, bestaande uit ten minste drie vleugels en een (trap)toren. Het terrein van Abspoel werd – zo blijkt uit een kaart uit 1742 – doorsneden door kaarsrechte, met bomen beplante lanen. Alleen direct achter het huis lag een sieraanleg met onder meer parterres. De rest van het terrein bestond waarschijnlijk uit nutsgronden. In de 19de eeuw had het terrein een meer landschappelijk karakter, hoewel het oude lanenstelsel bleef bestaan. Van Abspoel is niets meer over. De gebouwen werden in 1863 afgebroken, waarna het terrein tot landbouwgrond werd omgevormd. De 18de-eeuwse obelisk bij Endegeest wordt vanwege de inscriptie VPBIFA 1723 op de (niet meer aanwezige) voet, toegeschreven aan J.P. Baurscheidt jr. (1699-1768). Het object heeft een driehoekig grondvlak. Op de drie zijden zijn reliëfvoorstellingen van de Zondvloed, de Koperen Slang en Mozes die water uit de rotsen slaat, nog vaag herkenbaar.