't Zand

Het in 1320 gebouwde Huis 't Sand wordt in 1392 door graaf Albrecht van Beieren verwoest als strafmaatregel voor de moord op zijn minnares. Als Willem baron van Leyre de heerlijkheid in 1650 voor ƒ 110.000,- koopt is het kasteel een ruïne. Er wordt een nieuw huis gebouwd dat vanaf 1737 door de toenmalige eigenaar Frederik Hendrik baron van Wassenaar aanzienlijk werd uitgebreid en verfraaid. Aan de Overrijn te Katwijk, op nummer 7, zien we nog de brede 18de-eeuwse gevel in schoon metselwerk met een fraai pronkrisaliet (deel van de gevel dat vooruitspringt) in Lodewijk-XV-stijl. Dit is de voorgevel van de voormalige residentie van de ambachtsheren van Katwijk, ’t Sant, ook wel Hof te Katwijk genoemd. In de Middeleeuwen bewoonden de heren van Katwijk dit kasteel. ’t Zant werd overigens voornamelijk als buitenplaats gebruikt. De ambachtsheren hadden in de regel een huis in de stad. Otto baron van Wassenaer van Catwijck, die in 1811 in het bezit van ’t Zant was gekomen, besloot het complex te verkopen. De aan ’t Zant gekoppelde heerlijke rechten waren toen inmiddels afgeschaft. Na diverse bestemmingen te hebben gehad, werd het huis ten slotte onderdeel van verpleeghuis ‘De Wilbert’