Ruïne van Teylingen

Kasteel Teylingen is vooral bekend van gravin Jacoba van Beieren, die er haar laaste levensjaren doorbracht. Verbitterd na het verlies van het graafschap Holland aan haar heerszuchtige neef Filips van Bourgondië. Ze stierf, slechts 35 jaar oud, in 1436. In de 13de eeuw zetelden de Van Teylingens op het kasteel. In 1266 is de jonge graaf Floris V, zoon van koning Willem, 12 jaar oud en verblijft veelvuldig of langdurig bij de Van Teylingens zoals blijkt uit officiële stukken. Dirk van Teylingen had rond die tijd het kasteel verrijkt met een modern woongebouw met grote, veel licht doorlatende ramen en schouwen. Boven de kelders bevond zich de grote zaal met daarboven nog twee verdiepingen met slaapvertrekken. Het geheel was 18 meter hoog. Via een wegneembare trap kwam men het gebouw binnen, op de verdieping. In tijden van gevaar konden de vensters worden afgesloten met zware luiken. De ringmuur, waarbinnen de machtige toren is gebouwd, is van oudere datum en heeft een straal van vijf Rijnlandse roeden(18,8 m) en is begin 12de als waterburcht gebouwd door de vader van Dirk van Teylingen, Willem. De oorsprong van het kasteel Teylingen en het adelijke geslacht is nooit achterhaald. Wel is bekend hoe de Van Teylingens hun bezit kwijtraakten. Dirk van Teylingen overleed in 1282, spoedig gevolgd door zijn zoon Willem. Het kasteel viel terug aan graaf Floris V, die het aan zijn nicht en vriendin Catharina van Durbuy schonk. Zij bouwde waarschijnlijk het nieuwe poortgebouw van de hoofdburcht. Na de dood van vrouwe Catharina in 1328 wordt het kasteel ambtswoning van de luitenant-houtvester van Holland. In 1477 blijkt uit een inventaris dat er in het oude woongebouw meubels staan opgeslagen. Vermoedelijk in 1573 toen de Spanjaarden Haarlem belegerden, werd het kasteel in brand gestoken. In 1614 werd tijdens het twaalfjarig bestand een nieuwe tweebeukig woonhuis in Hollandse renaissance stijl op de voorburcht gebouwd. Ook werden het dak van het oude woongebouw en de tuinen hersteld. Nadat in 1795 stadhouder Willem V voor de binnenvallende Franse troepen is gevlucht, wordt Teylingen te huur aangeboden, maar niemand toont interesse. Vervolgens worden het “Groote Heerenhuis” voor afbraak verkocht, de landerijen van de hand gedaan en de lanen gekapt. Toren en oude ringmuur moesten blijven staan “tot een Monument”. Midden 19de eeuw kopen twee Van Teylinges de resten van het oude slot. Hun nazaten schenken eind 19de eeuw de ruïne aan het Rijk. Samen met particuliere initiatieven zijn er expostiesruimtes gekomen, is de toegangsbrug hersteld en werd de gracht uigegraven.